10/11/2020
Autor:
Slavica Mladenović
Izvor: Info Press
Foto: Info Press
Na velikoj sceni Doma kulture u Čačku, priređeno je predavanje Retke i neobične scene u freskoslikarstvu Ovčarsko kablarskih manastira. O istorijskom i duhovnom značaju hramova , govorili su istoričar umetnosti i muzejski savetnik Delfina Rajić i istoričar, viši kustos muzeja , Miloš Timotijević. Predavanje je održano u organizaciji udruženja Irmos i književnog programa Doma kulture. Freske u Ovčarsko kablarskim manastirima datiraju iz osmanskog doba. Manastir Sretenje oslikan je u prvoj polovini 19.veka, dok su hramovi Nikolje i Blagoveštenje oslikani u 16. i 17 .veku. Fresko slikarsvo ima izuzetan kulturni, istorijski , ali i nacionalni značaj, jer se putem alegorije, ukazuje na kulteve svetitelja i na bogoslovsku tradiciju. Poruka pravoslavnih fresaka usmerena je ka duhovnoj strani čoveka, o čemu svedoče retke i neobične scene u freskom slikarstvu Nikolja, Blagoveštenja i Sretenja. Ovčarsko kablarski hramovi osim neprocenjive duhovne vrednosti, predstavljaju najznačajnije kulturno istorijsko nasleđe čačanskog kraja. Manastiri Ovčarsko kablarske klisure već dva veka privlače pažnju istraživača, istoričara umetnosti koji su ostavili brojna pisana svedočanstva, a izučavao je 1820.godine Vuk Karadžić, kada je obišao manastirske riznice, 1826. godine straživao je i Joakim Vujić, kao i brojni drugi istraživači, o čemu svedoče brojni pisani tragovi ukazujući na neprocenjivu vrednost ovih zdanja. O ISTORIJATU OVČARSKO-KABLARSKIH MANASTIRA Predavači su istakli da se ne zna tačno kada su podignuti ovčarsko-kablarski manastiri. Tragovi života u klisuri se vezuju za kasnu Antiku i ranu Vizantiju, ali se ne zna da li su u tom periodu postojali pravoslavni hramovi, mada se pretpostavlja postojanje sakralnih mesta. Porazi na Marici (1371) i Kosovu (1389) su doveli do pomeranja političkog i kulturnog centra Srbije severnije u oblasti Zapadne i Velike Morave. Baš tada, u poslednjim decenijama 14. veka, prvi put se pominju ovčarsko-kablarski manastiri. Njihova izgradnja se vezuju za dolazak monaha Sinaita iz Istočne Evrope i Sredozemlja. Njihovim dolaskom menja se viđenje pravoslavlja u Srbiji i način organizovanja monaških zajednica. Grade se manje zbijenije grupe skromnijih manastira, a sami monasi su praktikovali pustinjačko podvižništvo. Litice Kablara su pune pećina i u njima su pronalaženi tragovi života i boravka monaha. Najverovatnije da su ovčarsko-kablarski manastiri nastajali kao središna mesta na kojima su se nedeljom okupljali monasi-pustinjaci na zajedničku Službu. Iz tog perioda potiče samo manastir Nikolje (sagrađen 1476. godine), dok nauci nije poznato kako su izgledali ostali prvobitni manastiri, jer su svi oni porušeni u naletu Osmanlija u 14. i 15. veku. Obnovljeni su u 16. veku, ali su skoro svi ponovo uništeni 1690. godine, tokom Velike seobe Srba. U ovčarsko-kablarskoj klisuri dugoj 20 km raspoređeno je devet manastira: Blagoveštenje, Nikolje, Jovanje i Uspenje sa kablarske strane, Vavedenje, Vaznesenje, Preobraženje, Sretenje i Sv. Trojice sa ovčarske strane, crkva Sv. Ilije i dva sveta mesta, Savinje i Kađenica. U literaturi je poznat i manastir Sv. Georgija za koji se pretpostavlja da je bio na jugoistočnim padinama Ovčara. Prve opise ovčarsko-kablarskih manastira dao je Vuk Karadžić (1820), potom Joakim Vujić (1826), Feliks Kanic (1860), Dragutin Milutinović i Mihailo Valtrović (1875) i mnogi drugi. Početkom 20. veka započinje ozbiljno proučavanje ovih manastira. O FRESKOSLIKARSTVU OVČARSKO-KABLARSKIH MANASTIRA Freskoslikarstvo ovčarsko-kablarskih manastira je nevelikog umetničkog dometa, ali velike kulturno-istorijske vrednosti. Uopšteno pravoslavna umetnost ne upućuje čoveka samo u estetsku stranu, već ga putem slike upućuje na novi duhovni doživljaj. Najstarije freske manastira Nikolja potiču iz 1587. godine i nalaze se u naosu. Na severnoj pevnici Nikolja nalazi se veoma zanimljiva scena Hristos Predmudrost, koja predstavlja sedam oblika Hristove prirode. To je bogoslovski veoma učena scena, koja pokazuje da su naši monasi 16. veka bili veoma bogoslovski obrazovani. Ovakva freska se pojavljuje još u svega tri hrama u pravoslavnom svetu. Priprata Nikolja je oslikana 1637. godine. Tu se nalazi jedna izuzetno retka i neobična scena: Sv. Sisoje se moli pored otvorenog groba u kome se nalazi nepoznato telo. Zahvaljujući analogijama sa drugim crkvama i manastirima, zna se da je u grobu telo Aleksandra Makedonskog. To je zapravo poruka svima nama da je sve u ovome životu prolazno i da svako mora da umre, pa čak i najslavniji čovek Antike. Mlađe slikarstvo je vezano za manastir Blagoveštenje, koji je podignuto 1601. godine iz temelja, dok je hram oslikan 1633. godine. U severnoj pevnici se nalazi freska Sv. Georgija Novog, a to je zapravo Sv. Đorđe Kratovac, koji je 1515. godine živ spaljen u Sredecu (današnja Sofija). On je prvi svetitelj koga je Srpska pravoslvna crkva kanonizovala, a da nije pripadao nekoj vladarskoj porodici. Pod tremom manastira Blagoveštenja se nalazi scena Strašnog suda, koja nije retka u pravoslavnom svetu, ali ova freska ima redak i neobičan detalj. Scena pakla prikazuje veliku ognjenu reku u kojoj se muče duše grešnika i Turaka. Veoma hrabar potez tadašnjih monaha, koji su živeli pod vlašću Osmanskog carstva, jedne od najmoćnije države sveta tog vremena. Manastir Sretenje je od 1690. do 1818. godine bio u ruševinama, dok ga episkop užički Nićifor Maksimović nije obnovio. Godine 1844. je obnovljena crkva dobila novi živopis, delo autora Živka Pavlovića iz Požarevca. Sa unutrašnje strane zidanog ikonostrasa se nalazi scena koja je potpuno jedinstvena u pravoslavnom svetu: Sveštenik kome su svezane ruke od strane anđela, a govori o nedostojnim sveštenicima za vršenje svešteničke službe. Ova scena je verovatno nastala pod uticajem činjenice da je manastir Sretenje u prvoj polovini 19. veka bio zatvor za sveštenike koje su građanski sudovi osudili. Naši manastiri poseduju puno značenja, puno slojeva simbola i znakova, koji zahtevaju dublju posvećenost i komparaciju sa drugim manastirima i crkvama.
Na južnom zidu priprate Blagoveštenja se nalazi freska Sv. Nikola privodi Stefana Dečanskog Isusu Hristu, koja govori o čudesnoj isceljenju srpskog oslepljenog kralja. Ista scena se nalazi u manastiru Nikolju i manastiru Ježevici kod Čačka. U Blagoveštenju i Ježevici se nalazi jedan neobičan dodatak, odnosno lik kneza Lazara. Kult Svetog kneza Lazara je počeo da se javlja kod Srba odmah nakon Kosovskog boja, ali je polako počeo da se gasi i dolaskom Turaka je potpuno nestao. Prvi likovni prikaz kneza Lazara, kao rezultat obnovljenog kulta u 17. veku, se javlja u ovčarsko-kablarskim manastirima, Pećkoj patrijaršiji i Podmainama kod Budve. 
Napišite komentar za ovaj članak
spisak dosadašnjih komentara za ovaj članak
Najnoviji oglasi
Izdajem stan stan u kvalitetnoj novogradnji kog hotela Morava u Čačku. Stan je kompletno namešten, površine 35 m2. Informacije možete dobiti na: 064/ 148 03 77 064 /510 78 33
Za sve naše klijente odobravamo posebne mesečne popuste i akcije kao i stalne popuste za penzionere, lica sa troje i više dece kao i za nezaposlena lica, popust 28%.
U našim poslovnicama u Bavaria centar Preljina i Bavaria Team Čačak, Vašu registraciju mozete platiti na više mesečnih rata putem čekova gradjana, putem administrativne zabrane.
JKP „VODOVOD“ Čačak
Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje raspisao je oglas za upućivanje penzionera na rehabilitaciju za 2024. godinu, a pravo da konkurišu za desetodnevni besplatni boravak u banjama i lečilištima u Srbiji imaju korisnici čija penzija iznosi do 39.850 dinara i imaju prebivalište u Srbiji.
pročitaj još sličnih vesti
U toku je prijavljivanje za polaganje prijemnog ispita za Umetničku školu u Čačku. Ispit traje tri dana, a omogućena je prijava putem portala Moja srednja škola, ili neposredno u školi.
U okviru programa „Užice- prestonica kulture Srbije“ u Narodnom muzeju je otvorena iz izložba Muzeja Jugoslavije TANJUG javlja: Rat je završen.
Svetski dan knjige u Kulturnom centru na Zlatiboru obeležen je promocijom prva tri toma serijala “Književnoistorijskih i esejističkih dela Milorada Pavića”.
Kroz prezentaciju programa za finasiranje projekata Uprava za kulturu u gradovima i opštinama Srbije i primera dobre prakse, u Užicu je održana jednodnevna konferencija – “Politike decentralizacije kulture u Srbiji”.
U Tehničkoj školi u Čačku organizovan je Dan otvorenih vrata kako bi se osmaci detaljnije upoznali sa obrazovnim profilima iz oblasti elektrotehnike i građevinarstva.
pretraži sajt
Broj pregleda
Pregleda do sada
Hvala što pratite naš portal.
najnovije vesti
Podelite objavu
Kliknite na znak plus
Podelite vest na društvenim mrežama.
Zapratite nas na fejsbuku
redakcija@infopress.rs
Marketing@infopress.rs
Impresum • Marketing • Kontakt informacije • Uslovi korišćenja • Politika privatnosti • Deklaracija o kolačićima • Pristup podacima
Na velikoj sceni Doma kulture u Čačku, priređeno je predavanje Retke i neobične scene u freskoslikarstvu Ovčarsko kablarskih manastira. O istorijskom i duhovnom značaju hramova , govorili su istoričar umetnosti i muzejski savetnik Delfina Rajić i istoričar, viši kustos muzeja , Miloš Timotijević. Predavanje je održano u organizaciji udruženja Irmos i književnog programa Doma kulture. Freske u Ovčarsko kablarskim manastirima datiraju iz osmanskog doba. Manastir Sretenje oslikan je u prvoj polovini 19.veka, dok su hramovi Nikolje i Blagoveštenje oslikani u 16. i 17 .veku. Fresko slikarsvo ima izuzetan kulturni, istorijski , ali i nacionalni značaj, jer se putem alegorije, ukazuje na kulteve svetitelja i na bogoslovsku tradiciju. Poruka pravoslavnih fresaka usmerena je ka duhovnoj strani čoveka, o čemu svedoče retke i neobične scene u freskom slikarstvu Nikolja, Blagoveštenja i Sretenja. Ovčarsko kablarski hramovi osim neprocenjive duhovne vrednosti, predstavljaju najznačajnije kulturno istorijsko nasleđe čačanskog kraja. Manastiri Ovčarsko kablarske klisure već dva veka privlače pažnju istraživača, istoričara umetnosti koji su ostavili brojna pisana svedočanstva, a izučavao je 1820.godine Vuk Karadžić, kada je obišao manastirske riznice, 1826. godine straživao je i Joakim Vujić, kao i brojni drugi istraživači, o čemu svedoče brojni pisani tragovi ukazujući na neprocenjivu vrednost ovih zdanja. O ISTORIJATU OVČARSKO-KABLARSKIH MANASTIRA Predavači su istakli da se ne zna tačno kada su podignuti ovčarsko-kablarski manastiri. Tragovi života u klisuri se vezuju za kasnu Antiku i ranu Vizantiju, ali se ne zna da li su u tom periodu postojali pravoslavni hramovi, mada se pretpostavlja postojanje sakralnih mesta. Porazi na Marici (1371) i Kosovu (1389) su doveli do pomeranja političkog i kulturnog centra Srbije severnije u oblasti Zapadne i Velike Morave. Baš tada, u poslednjim decenijama 14. veka, prvi put se pominju ovčarsko-kablarski manastiri. Njihova izgradnja se vezuju za dolazak monaha Sinaita iz Istočne Evrope i Sredozemlja. Njihovim dolaskom menja se viđenje pravoslavlja u Srbiji i način organizovanja monaških zajednica. Grade se manje zbijenije grupe skromnijih manastira, a sami monasi su praktikovali pustinjačko podvižništvo. Litice Kablara su pune pećina i u njima su pronalaženi tragovi života i boravka monaha. Najverovatnije da su ovčarsko-kablarski manastiri nastajali kao središna mesta na kojima su se nedeljom okupljali monasi-pustinjaci na zajedničku Službu. Iz tog perioda potiče samo manastir Nikolje (sagrađen 1476. godine), dok nauci nije poznato kako su izgledali ostali prvobitni manastiri, jer su svi oni porušeni u naletu Osmanlija u 14. i 15. veku. Obnovljeni su u 16. veku, ali su skoro svi ponovo uništeni 1690. godine, tokom Velike seobe Srba. U ovčarsko-kablarskoj klisuri dugoj 20 km raspoređeno je devet manastira: Blagoveštenje, Nikolje, Jovanje i Uspenje sa kablarske strane, Vavedenje, Vaznesenje, Preobraženje, Sretenje i Sv. Trojice sa ovčarske strane, crkva Sv. Ilije i dva sveta mesta, Savinje i Kađenica. U literaturi je poznat i manastir Sv. Georgija za koji se pretpostavlja da je bio na jugoistočnim padinama Ovčara. Prve opise ovčarsko-kablarskih manastira dao je Vuk Karadžić (1820), potom Joakim Vujić (1826), Feliks Kanic (1860), Dragutin Milutinović i Mihailo Valtrović (1875) i mnogi drugi. Početkom 20. veka započinje ozbiljno proučavanje ovih manastira. O FRESKOSLIKARSTVU OVČARSKO-KABLARSKIH MANASTIRA Freskoslikarstvo ovčarsko-kablarskih manastira je nevelikog umetničkog dometa, ali velike kulturno-istorijske vrednosti. Uopšteno pravoslavna umetnost ne upućuje čoveka samo u estetsku stranu, već ga putem slike upućuje na novi duhovni doživljaj. Najstarije freske manastira Nikolja potiču iz 1587. godine i nalaze se u naosu. Na severnoj pevnici Nikolja nalazi se veoma zanimljiva scena Hristos Predmudrost, koja predstavlja sedam oblika Hristove prirode. To je bogoslovski veoma učena scena, koja pokazuje da su naši monasi 16. veka bili veoma bogoslovski obrazovani. Ovakva freska se pojavljuje još u svega tri hrama u pravoslavnom svetu. Priprata Nikolja je oslikana 1637. godine. Tu se nalazi jedna izuzetno retka i neobična scena: Sv. Sisoje se moli pored otvorenog groba u kome se nalazi nepoznato telo. Zahvaljujući analogijama sa drugim crkvama i manastirima, zna se da je u grobu telo Aleksandra Makedonskog. To je zapravo poruka svima nama da je sve u ovome životu prolazno i da svako mora da umre, pa čak i najslavniji čovek Antike. Mlađe slikarstvo je vezano za manastir Blagoveštenje, koji je podignuto 1601. godine iz temelja, dok je hram oslikan 1633. godine. U severnoj pevnici se nalazi freska Sv. Georgija Novog, a to je zapravo Sv. Đorđe Kratovac, koji je 1515. godine živ spaljen u Sredecu (današnja Sofija). On je prvi svetitelj koga je Srpska pravoslvna crkva kanonizovala, a da nije pripadao nekoj vladarskoj porodici. Pod tremom manastira Blagoveštenja se nalazi scena Strašnog suda, koja nije retka u pravoslavnom svetu, ali ova freska ima redak i neobičan detalj. Scena pakla prikazuje veliku ognjenu reku u kojoj se muče duše grešnika i Turaka. Veoma hrabar potez tadašnjih monaha, koji su živeli pod vlašću Osmanskog carstva, jedne od najmoćnije države sveta tog vremena. Manastir Sretenje je od 1690. do 1818. godine bio u ruševinama, dok ga episkop užički Nićifor Maksimović nije obnovio. Godine 1844. je obnovljena crkva dobila novi živopis, delo autora Živka Pavlovića iz Požarevca. Sa unutrašnje strane zidanog ikonostrasa se nalazi scena koja je potpuno jedinstvena u pravoslavnom svetu: Sveštenik kome su svezane ruke od strane anđela, a govori o nedostojnim sveštenicima za vršenje svešteničke službe. Ova scena je verovatno nastala pod uticajem činjenice da je manastir Sretenje u prvoj polovini 19. veka bio zatvor za sveštenike koje su građanski sudovi osudili. Naši manastiri poseduju puno značenja, puno slojeva simbola i znakova, koji zahtevaju dublju posvećenost i komparaciju sa drugim manastirima i crkvama.
Na južnom zidu priprate Blagoveštenja se nalazi freska Sv. Nikola privodi Stefana Dečanskog Isusu Hristu, koja govori o čudesnoj isceljenju srpskog oslepljenog kralja. Ista scena se nalazi u manastiru Nikolju i manastiru Ježevici kod Čačka. U Blagoveštenju i Ježevici se nalazi jedan neobičan dodatak, odnosno lik kneza Lazara. Kult Svetog kneza Lazara je počeo da se javlja kod Srba odmah nakon Kosovskog boja, ali je polako počeo da se gasi i dolaskom Turaka je potpuno nestao. Prvi likovni prikaz kneza Lazara, kao rezultat obnovljenog kulta u 17. veku, se javlja u ovčarsko-kablarskim manastirima, Pećkoj patrijaršiji i Podmainama kod Budve.
Napiši komentar
komentari
Najnoviji oglasi
Izdaje se stan kod hotela “Morava” u Čačku
Izdajem stan stan u kvalitetnoj novogradnji kog hotela Morava u Čačku. Stan je kompletno namešten, površine 35 m2. Informacije možete dobiti na: 064/ 148 03 77 064 /510 78 33
BAVARIA TEAM ČAČAK I BAVARIA CENTAR PRELJINA – AMSS
Za sve naše klijente odobravamo posebne mesečne popuste i akcije kao i stalne popuste za penzionere, lica sa troje i više dece kao i za nezaposlena lica, popust 28%.
BAVARIA TEAM ČAČAK I BAVARIA CENTAR PRELJINA – AMSS
U našim poslovnicama u Bavaria centar Preljina i Bavaria Team Čačak, Vašu registraciju mozete platiti na više mesečnih rata putem čekova gradjana, putem administrativne zabrane.
Pročitaj slične vesti
U toku je prijava za polaganje prijemnog ispita za Umetničku školu
U toku je prijavljivanje za polaganje prijemnog ispita za Umetničku školu u Čačku. Ispit traje tri dana, a omogućena je prijava putem portala Moja srednja škola, ili neposredno u školi.
U UŽICU OTVORENA IZLOŽBA TANJUG JAVLJA: RAT JE ZAVRŠEN
U okviru programa „Užice- prestonica kulture Srbije“ u Narodnom muzeju je otvorena iz izložba Muzeja Jugoslavije TANJUG javlja: Rat je završen.
Na Zlatiboru održana promocija dela Milorada Pavića
Svetski dan knjige u Kulturnom centru na Zlatiboru obeležen je promocijom prva tri toma serijala “Književnoistorijskih i esejističkih dela Milorada Pavića”.
pretraži sajt
Zapratite nas na fejsbuku
redakcija@infopress.rs
Marketing@infopress.rs
